خشم از نیروهای پنهان در جسم آدمی است؛ رفتاری است انفعالی که شخص در هنگام تجاوز و تعدی یا ضایع شدن حقوقش از خود نشان می‌دهد؛ در چنین حالتی آتش خشم در انسان شعله‌ور می‌شود، فشار خون بالا می‌رود و صورت و چشمان به سرخی می‌گرایند. قدرتی در انسان ایجاد می‌شود که در برابر تعدی و تجاوز می‌ایستد و آماده‌ی انتقام می‌شود گاه با ناسزا گفتن یا خراب کردن و گاهی با زدن یا حتی کشتن شخص.

روزانه هر کس با رخدادهای سخت و تصمیمات دشواری روبرو می‌شود که خشمش را به جوش می‌آورد؛ کنترل خشم به عاملی به نام خویشتنداری یا قدرت اراده نیاز دارد و این دو اصطلاح باعث مهار نفس و جلوگیری از انتقام خشمگینانه یا رفتار نادرست می‌شوند. یعنی کارهایی که بعدا باعث حسرت و پشیمانی می‌شود. خویشتنداری اساس حکمت و نشانه‌ی تفکر سالم است در سطور آتی با راه و روش خویشتنداری و تقویت اراده بیشتر آشنا خواهیم شد.

روش خویشتنداری و تقویت اراده

وقتی کسی قدرت اراده را در اختیار داشته باشد یعنی راه درستی را برای رسیدن به هدف در پیش گرفته است؛ به عنوان مثال وقتی کسی تصمیم می‌گیرد وزنش را از صد به شصت کیلو کاهش دهد به قدرت اراده نیاز دارد تا از غذاهایی که باعث افزایش وزن می‌شود پرهیز کند. از روش‌هایی که به خویشتنداری و تقویت اراده منجر می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

١- تغذیه‌ی سالم:

خوردن وعده‌های غذایی آکنده از پروتئین و کربوهیدرات معده را تحریک می‌کند و باعث می‌شود شخص همواره احساس سیری کند؛ اما کاهش سطح گلوکز خون باعث تضعیف اراده می‌شود. غذا عامل مهمی در مهار نفس است؛ باید از نوشیدنی‌هایی که اعصاب را تحریک می‌کند پرهیز کنیم و به جای آن نوشیدنی‌هایی که باعث آرامش اعصاب مصرف کنیم.

دوری از هر چیزی که در برابر هدف و رسیدن به مقصد مانع می‌شود؛ مثلاً پرهیز غذایی برای کاهش وزن باعث می‌شود نفس برای رسیدن به هدف مهار شود. اگر کسی به خوردن غذاهایی که دوست دارد ادامه دهد صاحب اراده نخواهد شد و این مثال بر تمام کارهایی که به اراده نیاز دارد و جرأت و شجاعت می‌خواهد صدق می‌کند.

٢- پرهیز از استرس:

استرس باعث می‌شود انسان تصمیم‌های شتابزده اتخاذ کند؛ تصمیماتی که گاهی بی‌خردانه است و نتایج زیانباری به دنبال دارد. به همین خاطر باید به ورزش‌هایی روی آوریم که استرس را از بین ببرد؛ نفس‌های عمیش و آرام در این راستا مفید است. در چنین حالتی است که انسان می‌تواند تصمیمات درست و حکیمانه اتخاذ کند.

٣- راحتی جسم

وقتی که بدن احساس آرامش و راحتی کند و به اندازه‌ی کافی خواب داشته باشد، انسان به آرامش روانی و تفکر مثبت دست می‌یابد. آرامش روانی از راحتی بدن نشأت می‌گیرد و تسلط بر جسم و اتخاذ تصمیمات درست باعث کارایی بهتر مغز می‌شود.

٤- آشتی با خویشتن

منظور آن است که هر کس در فهم مزاج و کنترل نفس خود تواناتر است و این کار با تقویت اراده انجام می‌گیرد. برای تقویت اراده لازم است در هر چیز مثبتی که به انسان انگیزه‌ی اخلاقی و روحی برای رسیدن به هدف می‌دهد تأمل کنیم. دوره‌ی تأمل در مسایل مثبت هشت هفته است و این دوره برای ایجاد بهروزی و بالا بردن تفکر مثبت در مغز کافی است.